Biaława lub aksamitna, czerwona plamka w miejscu prawidłowej różowej błony śluzowej jamy ustnej może wskazywać na potencjalny stan przedrakowy. Jeżeli zmianę taką pozostawi się bez leczenia, odbarwiona plamka może się powiększyć i zacząć przypominać pleśniawkę. Objawy raka jamy ustnej mogą obejmować:
♦    Utrzymujący się guzek, owrzodzenie lub pogrubienie z boku lub od spodu języka, na dnie jamy ustnej, na wewnętrznej powierzchni policzków, na dziąsłach lub na podniebieniu. Guzek ten może z czasem zacząć krwawić lub na jego powierzchni może pojawić się owrzodzenie.
♦    Trudności podczas jedzenia, picia lub przełykania.
♦    Wypadanie zębów lub ból zębów bądź ból ucha, który nie reaguje na konwencjonalne leczenie.
♦    Powiększenie węzłów chłonnych w obrębie szyi.
Do objawów związanych z zaawansowanym rakiem jamy ustnej należą: ból ucha lub podniebienia, niewytłumaczalne skurcze mięśni twarzy lub szyi oraz utrzymujący się fetor z ust.

Komórki nowotworowe mogą powstać w obrębie warg, a także w każdej innej części jamy ustnej – na dziąsłach, policzkach, języku oraz w górnej części gardła, która znajduje się bezpośrednio za jamą ustną. Większość raków jamy ustnej powstaje z komórek kolczystych, które wyścielają wnętrze jamy ustnej, a nowotwór zwykle nie rozprzestrzenia się poza głowę i szyję. Lekarz powinien zbadać każdy mały, blady guzek lub pogrubioną, odbarwioną tkankę, która nie znika po zastosowaniu leczenia lub znika, a po pewnym czasie pojawia się ponownie.

Duże dawki witaminy A mogą zapobiegać wystąpieniu i nawrotom raka jamy ustnej. Witamina A w dużych dawkach działa toksycznie, jej suplement należy więc przyjmować pod nadzorem lekarskim. Można również jeść dużo świeżych owoców i warzyw, które stanowią zdrowe źródło karotenoidów (prekursorów witaminy A) i witaminy E, która także może pełnić funkcję ochronną.

Podczas leczenia napromienianiem pacjent może mieć trudności z otwieraniem ust i myciem zębów, a ilość wytwarzanej śliny może być niewystarczająca dla odpowiedniego nawilżenia jamy ustnej. Pomocne mogą być delikatne ćwiczenia rozciągające, picie napojów z lodem, częste płukanie jamy ustnej (np. sokiem z aloesu lub zimną herbatą z rumianku) oraz stosowanie miękkiej szczoteczki do zębów. Aby przezwyciężyć suchość w ustach i przywrócić naturalne wytwarzanie śliny, można stosować roztwór acidofilusa, dostępny w większości sklepów ze zdrową żywnością.

Nie pal. Nie nadużywaj alkoholu. Jeżeli używasz protezy zębów, zadbaj o to, aby była dobrze dopasowana. Wargi smaruj pomadką ochronną. Codziennie jedz świeże owoce i warzywa. W przypadku stwierdzenia takiego schorzenia jamy ustnej, które jest potencjalnym stanem przedrakowym, regularnie poddawaj się kontrolnym badaniom lekarskim.

ZGŁOŚ SIĘ DO LEKARZA, JEŚLI:
♦    Masz stale chrypkę, odczuwasz ból gardła lub masz uczucie, jakby coś tkwiło ci w gardle. Mogą to być objawy raka gardła.
♦    Stale odczuwasz niewyjaśniony dyskomfort w obrębie jamy ustnej lub ucha. Ból może równie dobrze wynikać z zupełnie innej przyczyny niż nowotwór, ale w każdym przypadku należy ustalić jego źródło.