RAK SKÓRY – Przyczyny

Powszechnie uznanym czynnikiem sprawczym indukującym powstanie nowotworu skóry jest nadmierne jej wystawianie na działanie promieniowania słonecznego. W widmie słonecznym najgroźniejsze jest promieniowanie ultrafioletowe, (UV), które powoduje zmiany materiału genetycznego w jądrach komórek skóry. Promienie UV generują też kwarcówki, łóżka do opalania oraz promieniowanie rentgenowskie. U ludzi pracujących stale na otwartej przestrzeni, przewlekle narażonych na ekspozycję słoneczną, powstają głównie raki podstawno- i płaskokomórkowe, podczas gdy poparzenia słoneczne są czynnikiem ryzyka rozwoju czerniaka. Przynajmniej jednorazowe poparzenie słoneczne z wystąpieniem pęcherzyków w dzieciństwie dwukrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia czerniaka w wieku dorosłym.

Najbardziej narażeni na powstawanie nowotworów skóry są ludzie o jasnej karnacji – w ich skórze znajduje się mało melatoniny, ochronnego barwnika chroniącego przed działaniem słońca – a więc osoby o rudych włosach i niebieskich oczach oraz albinosi (z zaburzeniami barwnikowymi). Czerniak powstaje natomiast częściej u ludzi mających na skórze dużo znamion barwnikowych. Osoby stykające się z pochodnymi smoły albo nieorganicznymi związkami arszeniku obecnymi w insektycydach, narażeni na działanie radu oraz inne związki rakotwórcze, charakteryzuje nieco zwiększone ryzyko powstania niemelanotycznych nowotworów skóry.

Mimo że coraz więcej ludzi chroni skórę przed promieniami UV, zapadalność na nowotwory skóry wzrasta. Powstają one niemal trzykrotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet, a ryzyko rośnie wraz z wiekiem. W większości rozpoznaje się je u ludzi pomiędzy 40. a 60. rokiem życia, jednak wszystkie postaci nowotworów skóry pojawiają się też u osób młodych. Ryzyko wystąpienia nowotworów jest większe, jeśli chorowali najbliżsi krewni.