Soki są idealne dla sportowców, którzy komponują swój jadłospis tak, by zaspakajał ich potrzeby przed i po treningu. Szczególnie soki przygotowane w domu to niezwykle efektywny sposób na dostarczenie organizmowi wszelkich niezbędnych składników, a jednocześnie najsmaczniejsza mieszanka witaminowo-węglowodanowa, jaka istnieje. Zawierają zresztą również dużo wody niezbędnej w diecie sportowca.
Kiedyś sok uważano za wstęp do śniadania, teraz zajmuje w jadłospisie wiodącą pozycję. Jego przewaga nad zjedzonymi w całości owocami i warzywami polega na tym, że zawiera składniki odżywcze i enzymy, które normalnie znajdują się w niestrawnych włóknach owoców i warzyw. Uwolnione z włókien, zostają łatwiej i szybciej przyswojone przez organizm.
Trzeba by przez cały dzień gryźć i przeżuwać, aby dostarczyć organizmowi wszystkich składników odżywczych, które znajdują się w kilku łyżkach domowego soku. Dla przykładu: na jedną szklankę soku z marchwi zużywa się 4-5 marchewek. W ten sposób robiąc soki, znacznie łatwiej spełnić wymóg spożywania jarzyn i owoców 2-4 razy dziennie (choć oczywiście nie zwalnia to od ich jedzenia).
W domowym soku składniki mineralne łączą się w związki chelatowe z witaminami. W ten sposób możliwe staje się ich maksymalne wchłonięcie przez organizm. Chelatacja jest procesem, w którym związki mineralne łączą się z innymi składnikami odżywczymi w taki sposób, że organizm potrafi łatwo je przyswoić. (Wiele gotowych preparatów zawiera związki, w których składniki mineralne łączą się z aminokwasami.)
SOK W DOMU
Aby wybrać najlepszy sok, należy wypróbować kilka różnych wariantów jego przygotowania. Domowe sokowirówki działają albo na zasadzie centryfugi, rozdrabniając i odwirowując owoce, aby oddzielić sok od pulpy, albo miażdżą je i wyciskają sok z tej miazgi. Oba rodzaje są równie dobre, a udoskonalone technicznie urządzenia same usuwają zużyty miąższ. Sokowirówki drugiego typu mają tę przewagę, że pozwalają na wyciśnięcie soku z mało soczystych owoców, takich jak np. banan czy awokado. Mogą one służyć również jako młynek do orzechów i suszonych owoców.
Nie masz czasu? Nowoczesne sokowirówki są wprawdzie szybkie, ale zdarza się, że możesz sobie w ciągu dnia pozwolić tylko w biegu na szklankę jakiegoś napoju. Gotowe soki stanowią tutaj alternatywę, ale różnią się wartością odżywczą. Aby wybrać najzdrowszy, trzeba bardzo uważnie studiować etykietki i ostrożnie traktować sformułowania w rodzaju: “wyłącznie z naturalnych składników”. Naturalne są bowiem i cukier, i soda, a więc gotowe soki mogą zawierać składniki niepożądane, a mimo to całkowicie naturalne. Wiele kupnych soków zostaje poddanych w produkcji działaniu wysokiej temperatury, środków chemicznych czy klarowaniu. Takie procesy usuwają i niszczą wiele cennych enzymów, witamin i mikroelementów. Jeśli musisz ograniczać się do kupowania gotowych soków, wybieraj te wzbogacone w witaminy i sole mineralne. Pij soki w szklanych butelkach, bezpieczniejszych niż kartony i puszki, które zawierają kwasy i woski mogące przeniknąć do soków. W szklanej butelce możesz też obejrzeć sok, co jest istotne, bowiem najlepsze są soki mętne i gęste. Gęsty sok, taki jak robiony w domu, zawiera najwięcej składników odżywczych, gdyż nie został poddany działaniu filtrów, wysokiej temperatury czy chemikaliów.
DO ROBOTY!
Pierwszym krokiem do przyrządzenia zdrowego soku jest właściwy wybór produktów do tego przeznaczonych. Wybierz dojrzałe owoce i jarzyny nie skażone pestycydami.
Oto wskazówki, które pomogą ci uniknąć skażeń chemikaliami:
1) Umyj dokładnie owoce i warzywa.
2) Obierz owoce z woskowaną skórką.
3) Unikaj owoców doskonałych, kształtnych, o pięknych kolorach.
4) Kupuj produkty z upraw ekologicznych.
5) Kupuj produkty krajowe.
6) Kupuj te owoce i warzywa, na które jest właśnie sezon; aby wyhodować je poza sezonem, trzeba stosować środki chemiczne.
Eksperymentując, odkryjesz własne upodobania smakowe i ulubione zestawienia owoców.
Oto uwagi, które pomogą ci prawidłowo przyrządzać soki i zwiększyć ich walory smakowe:
1) Skórka wielu owoców i warzyw zawiera większość cennych składników. Jeśli możesz usunąć pozostałości pestycydów nie zdejmując jej, zużyj te produkty w całości, aby nie tracić nic z substancji odżywczych.
2) Aby złagodzić nieco ostry smak soków z niektórych warzyw, rozcieńcz je wodą. Woda mineralna nadaje sokom przyjemny smak.
3) Aby zagęścić sok owocowy, dodaj do niego mrożone truskawki, brzoskwinie lub banany. Soki jarzynowe, np. z sałaty czy z brukselki, są wodniste – dodaj więc do nich pomidora lub dynię.
4) Aby sok był słodszy, dodaj czereśnie, winogrona lub suszone owoce; aby był nieco kwaśniejszy, dodaj cytrynę lub ananasa.
5) Soki warzywne można z czasem polubić. Zacznij więc od podstawowych: z marchwi, pomidorów, selera. Seler jest dobrym dodatkiem do soków, ze względu na swój nieco słonawy smak.
6) Sok z kiełków fasoli zawiera witaminę C i żelazo, Jest to połączenie, które ułatwia przyswajanie żelaza. Zawiera również aminokwasy -jest zatem kopalnią złota dla sportowca.