Bez trawienia organizm nie mógłby przyswoić żadnych substancji odżywczych zawartych w pokarmach i napojach. Trawienie jest złożonym procesem, który zamienia wszystko, co wkładamy do ust, w to co potrzebne organizmowi i usuwa wszystko to, czego on nie wykorzystuje. Trawienie jest czynnością konieczną do życia, a także przyrostu mięśni, lecz ciągle wiele osób nie bardzo wie, na czym ono polega. Zaburzenia trawienia mają wpływ na pojawienie się zgagi, zaparcia, biegunki, a nawet niedokrwistości złośliwej. Każdemu z nas przyda się nieco informacji o tym, co dzieje się że wszystkimi spożywanymi pokarmami.

Przebieg trawienia:

• Mózg – Czaszka – Daje sygnał jamie ustnej, aby zaczęła wytwarzać ślinę. Mózg i emocje mogą wpływać na kwaśność soku żołądkowego, uwalnianie insuliny, skurcze mięśni ściany żołądka i jelita cienkiego. Sam proces i integracja bodźców zmysłowych (widok, zapach), myśl i pamięć wpływają na łaknienie i uczucie sytości.

• Gruczoły ślinowe – Jama ustna – ślina zawiera amylazę (ptialinę), która rozpoczyna rozpad skrobi.

• Zęby – Jama ustna – Staranne żucie pokarmu zwiększa powierzchnię, na którą działają enzymy. Jest to bardzo ważne w przypadku owoców i surowych warzyw, gdyż ściany komórkowe roślin otaczające węglowodany są-zbudowane z celulozy, której człowiek nie potrafi strawić.

• Gruczoły – Żołądek – Wytwarzają enzymy trawiące białko i kwas solny. W żołądku zachodzą liczne procesy, np. rozbijanie białek na mniejsze jednostki składające się z kilkunastu aminokwasów (polipeptydy).

• Żółć – Wątroba – Wytwarza się w wątrobie; pomaga dokończyć proces trawienia tłuszczów w jelicie cienkim.

• Sok – Trzustka – Pomaga zakończyć trawienie w jelicie cienkim. Proteazy trzustkowe rozbijają białka na mniejsze jednostki. Amylaza trzustkowa trawi skrobię, a lipaza – tłuszcz.

• Kosmki i mikrokosmki – Jelito cienkie – Te wypustki ściany jelita cienkiego i ich enzymy są odpowiedzialne za końcowy etap trawienia i wchłaniania białek (peptydów i aminokwasów), węglowodanów i innych składników dostarczających energii organizmowi.

• Nabłonek – Jelito grube – Ułatwia wchłanianie wody i elektrolitów. Bytuje na nim ponad 400 różnych gatunków bakterii ważnych dla zdrowia.

Mimo ogromnej liczby środków spożywczych – warzyw, owoców, orzechów, zbóż, pieczywa, ciast i ciastek, placków, mięsa, drobiu, ryb, mleka i ich przetworów, a także prawie nieskończonej liczby przygotowywanych z nich potraw – końcowym etapem procesu trawienia jest dużo krótsza lista związków, które są niezbędne organizmowi.

Węglowodany
Na ogół wszystkie węglowodany są zbudowane z trzech cukrów prostych (monosacharydów), tzn. glukozy, fruktozy i galaktozy. Tylko te cukry wchłaniają się do krwi i mogą dostarczać energii organizmowi. Jednak przed wykorzystaniem węglowodany muszą zostać strawione.

Zwykły cukier stołowy (sacharoza) jest trawiony do glukozy i fruktozy. Laktoza (cukier mleczny) jest trawiona do glukozy i galaktozy. Skrobia i glikogen w wątrobie są złożonymi dużymi cząsteczkami, zbudowanymi wyłącznie z glukozy, muszą więc zostać rozłożone do tego cukru. Celuloza, która wchodzi w skład ścian komórkowych roślin, jest także węglowodanem. Jednak organizm człowieka nie potrafi jej strawić. Dlatego stanowi ona tzw. substancję objętościową (wypełniacz), ale nie dostarcza energii. Interesującym wyjątkiem w grupie węglowodanów jest miód pszczeli. Cukier w czystym miodzie (do którego nic nie dodano) jest wstępnie strawioną sacharozą i występuje w formie monosacharydów – glukozy i fruktozy.

BIAŁKA
Białka są zbudowane z aminokwasów powiązanych ze sobą chemicznie. Białka nie mogą się przedostać do krwi i muszą być strawione do prostych cząsteczek, z których są zbudowane, czyli aminokwasów lub ich bardzo krótkich łańcuchów. Znanych jest 20 aminokwasów, spośród których 8 stanowią aminokwasy niezbędne, tj. takie, których organizm sam nie potrafi wytworzyć.

TŁUSZCZE
Są to sole kwasów tłuszczowych i glicerolu. Większość tłuszczów występuje w formie związków obojętnych, inaczej zwanych trójglicerydami. Do jednej cząsteczki glicerolu są przyłączone trzy reszty kwasów tłuszczowych. Bez trawienia tłuszcze też się nie wchłaniają. Podczas trawienia są one rozkładane do kwasów tłuszczowych, glicerolu i kilku monoglicerydów (tj. glicerolu z przyłączoną jedną resztą kwasu tłuszczowego).

W tym miejscu trzeba również wspomnieć o alkoholu, gdyż stanowi on źródło energii i w tym sensie można go uważać za pokarm, mimo szkodliwego działania na organizm. Alkohol jest prostym związkiem, który szybko wchłania się do krwi i nie musi być trawiony.

Poza tymi podstawowymi składnikami żywność zawiera także witaminy, sole mineralne – sodowe, potasowe, wapniowe, żelaza – i wodę. Liczne pokarmy zawierają tylko środki objętościowe (wypełniacze) i wodę.